Kapsamlı verilerin bir araya toplandığı veri tabanları, dijital ortamın deposu görevindedir. Çok farklı bilgiler ve veriler için oluşturulmuş veri tabanları bulunmaktadır. İç düzenleri ve bu verilerin kategorileri değişiklik göstermektedir. Güncel olarak en sık kullanılan ver düzenleme şekli, satırlar ve sütunları içeren tablolardır. Araştırılan veriye ulaşmayı ve farklı içerikleri sorgulamayı kolay hale getiren bu tablolar, veri tabanlarında düzenlilik yaratır. Pratik kullanım süreci ve basit yapısı sayesinde sıklıkla kullanılan veri sorgulama dili SQL’dir. Bu yapılandırılmış sorgu dili, veri yazmada da kullanılabilmektedir.
DBMS olarak adlandırılan veri tabanı yönetim sistemi, (database management system) içeriğin kontrolünü sağlamaktadır. Veriler, DBMS gibi araçlar yardımıyla kolayca yönetilebilen, güncellenebilen ve erişilebilen içerikler halini alır. Veri değiştirilmesi ve organize edilmesi de bu araçlar yardımıyla mümkündür.
Veri Tabanı Ne İçin Kullanılır?
Veri tabanlarının en basit tabiriyle kullanım amacı, verilerin istenilen şekilde yönetilmesidir. Veri saklanması için bir depo olarak da kullanılabilen bu alanlar, birden fazla alt kategorinin tanımlama yapmasını mümkün kılar. Bu özelliğini farklı tablolarda saklanan ortak veriler aracılığıyla gerçekleştirir. Alt kategorilerin bu şekilde tanımlanması, aranan içeriğe ulaşmayı inanılmaz şekilde kolaylaştırır. Daha önce de belirttiğimiz gibi SQL, veriler için kullanılan temel dil niteliğindedir. Bu veri sorgulama dilinin alternatifleri bulunmaktadır, ancak SQL en popüleri şeklinde bilinmektedir. Her veriye tanımlanmış kendine özel kimlik (ID) numarası, sorgulama işlemini kolaylaştıran özelliklerinden sadece birisidir.
Veri Tabanı Çeşitleri Nelerdir?
Veriler değişiklik gösterdiği gibi veri tabanları da farklı çeşitlere sahiptir. Farklı çeşitte veri tabanlarının bulunması, her kişi veya kurumun kendi amaçları için ideal özellik göstereni tercih etmesini sağlar. Birkaç veri tabanı çeşitleri ve özellikleri şu şekildedir:
- Dağıtılmış veri tabanı: Homojen veya heterojen olabilen bu veri tabanı, iki veya daha fazla dosyayı içermektedir. Dosyalar farklı yerlerde ve sunucularda dağılmıştır. Birçok bilgisayarda dosya depolaması sağlar.
- İlişkisel veri tabanı: En sık kullanılan veri tabanı şekillerinden birisidir. Popüler olarak tercih edilmesinin temel nedeni, ihtiyaçlara uygun olarak şekillendirilebilen sütunlar ve satırlar içermesidir. Yüksek verimli bir teknolojiye barındırır ve genel hatlarıyla tablolardan oluşmaktadır.
- Grafik veri tabanı: Birbirine bağlı verileri saklamanın etkili bir yoludur. İlişkili verilerin açık şekilde belirtildiği tasarımları bulunmaktadır.
- Nesne odaklı veri tabanı: İsminden de anlaşılabileceği gibi nesne odaklı programlamayla aynı mantığı barındırır. Veri tabanı içerisindeki bilgiler, nesneler şeklindedir.
- OLTP veri tabanı: Çoklu erişim için ideal özellik gösteren hızlı bir veri tabanıdır. Çoklu kullanıcıların veriler üzerinde işlem yapmasını mümkün kılar.
- Veri ambarları: Merkezi özellik gösteren bir veri tabanı çeşididir.
- NoSQL veri tabanı: İlişkisel veri tabanlarının zıttı olan tasarımdır. Yapılandırılmamış verilerin depolanmasında kullanılır.
Özel kullanım alanlarına ve ihtiyaçlarına bağlı olarak tasarlanmış daha birçok veri tabanı bulunmaktadır. Bu veri tabanlarının tasarımları ve iç dizaynı, sürekli olarak gelişmektedir. Alternatiflerine oranla yeni olarak nitelendirilebilen veri tabanları arasında; çoklu model veri tabanı, bulut veri tabanları, açık kaynak veri tabanı, kendi kendini yöneten veri tabanları ve belge/ JSON veri tabanı yer almaktadır.